Vegetatiegraad
Thema
- Milieu
- Gebouwen en voorzieningen
Subthema's
- Groene ruimtes
- Kenmerken van de bebouwing
Eenheid
Geografische schaal
Definitie
De vegetatiegraad van een wijk is het percentage van de totale oppervlakte van de wijk dat door vegetatie wordt bedekt.
De cartografie van de vegetatieoppervlakte werd door Leefmilieu Brussel uitgevoerd op basis van de interpretatie van infrarood luchtfoto’s besteld door het CIBG. Het overvliegen van het gebied vond plaats in september en oktober voor het jaar 2021, en in augustus en september voor het jaar 2023. De resolutie is 2 m.
De vegetatie werd geëxtraheerd door de berekening van de genormaliseerde vegetatie-index (NDVI). De oppervlakten met vegetatie omvatten alle ruimten met vegetatie, zowel openbare als particuliere (bossen, parken, tuinen, vegetatie langs wegen, braakland, landbouwpercelen enz.).
Belang
De vegetatiegraad is een indicator van de aanwezigheid en de verspreiding van de groene oppervlakten in het gewest. De aanwezigheid van vegetatie speelt een belangrijke rol in de kwaliteit van de leefomgeving in een stedelijk milieu. De gebieden met vegetatie bieden mogelijkheden voor ontspanning en recreatie (met name in het geval van bossen, parken en tuinen), maar ze helpen ook het stedelijke microklimaat te reguleren, het risico van overstromingen te verminderen en de aanwezigheid van biodiversiteit te bevorderen.
De vegetatiegraad is een indicator die een aanvulling vormt bij de indicatoren voor de bezettingsgraad van de gebouwen(blokken) en de graad van bodemafdichting, die elders in de Wijkmonitoring worden voorgesteld.
Opmerking
De methoden voor het verzamelen en verwerken van gegevens zijn tussen 2021 en 2023 vergelijkbaar. Toch moet de vergelijking tussen beide kaarten met de nodige voorzichtigheid gebeuren. De veranderingen tussen de twee jaren kunnen door zeer verschillende redenen worden verklaard. Ten eerste kunnen deze veranderingen het gevolg zijn van natuurlijke variaties, bijvoorbeeld een sterkere of minder sterke groei van de vegetatie, afhankelijk van de klimatologische omstandigheden. Ten tweede kunnen de weersomstandigheden op het moment van de opname (bewolking, stand van de zon, enz.) de kwaliteit van de luchtfoto’s beïnvloeden, wat gevolgen kan hebben voor de berekening van de vegetatie-index. Ten slotte is een periode van twee jaar erg kort om veranderingen waar te nemen, behalve in het geval van een significante wijziging in het landgebruik.
Beschikbaarheden
| Datum van de kaart |
|---|
| 2023 |
| 2021 |
Vegetatiegraad
Thema
- Milieu
- Gebouwen en voorzieningen
Subthema's
- Groene ruimtes
- Kenmerken van de bebouwing
Gewestelijk gemiddelde / Gewestelijke mediaan (2023)
Eenheid
Inleiding
De vegetatiegraad is een indicator van de aanwezigheid en de verspreiding van de oppervlakten met vegetatie in het gewest. De aanwezigheid van vegetatie speelt een belangrijke rol in de kwaliteit van de leefomgeving in een stedelijk milieu. De gebieden met vegetatie bieden mogelijkheden voor ontspanning en recreatie (in het geval van bossen, parken en tuinen), maar ze helpen ook het stedelijke microklimaat te reguleren, het risico van overstromingen te verminderen en de aanwezigheid van biodiversiteit te bevorderen.
Beschrijving
1. In 2023
De vegetatie bedekt 48,7% van het gewestelijke gebied. Er zijn evenwel grote verschillen binnen het Gewest. De wijken in het stadscentrum hebben weinig vegetatie. De groenste wijken zijn vooral geconcentreerd in de tweede kroon, in het zuidoosten, het oosten en het noorden van het Gewest.
In de Vijfhoek is er heel weinig vegetatie. Alleen de Koningswijk heeft, dankzij de aanwezigheid van het Warandepark, meer dan 20% groene ruimten. De vegetatiegraad in de andere wijken varieert van bijna 4% voor de wijk van de Grote Markt tot 14,5% voor de wijk Marollen.
In de eerste kroon zijn er al meer groene zones, maar de vegetatiegraad blijft meestal onder de 35%, behalve in bepaalde parkzones (Kruidtuin, Jubelpark, Josaphatpark, Leopoldspark) en de wijk Churchill (44,6%). De wijken met het minste vegetatie bevinden zich in het westen van de eerste kroon, in Kuregem Bara, Cureghem Dauw en Hertogin. In het oosten, in Matongé, Flagey en de Europese wijk is er ook weinig vegetatie.
Deze wijken met weinig vegetatie van de Vijfhoek en de eerste kroon liggen hoofdzakelijk in de Kanaalzone, waar zeer weinig openbare groene ruimten en privétuinen te vinden zijn.
In de tweede kroon neemt de vegetatiegraad aanzienlijk toe. De meeste wijken dicht bij de eerste kroon hebben een vegetatiegraad van 20 tot 40%. Hoe verder de wijken van het stadscentrum verwijderd zijn, hoe hoger de vegetatiegraad. Hij bedraagt meer dan 60% voor de meest perifere wijken en zelfs meer dan 75% aan de rand van het Zoniënwoud en in de buurt van de grote parken en stedelijke privédomeinen (Woluwepark, Ter Kamerenbos, Dudenpark, Scheutbos, Laarbeekse Bos, Koninklijk Domein, enz.).
Het is interessant deze indicator te vergelijken met die van de graad van bodemafdichting en de bezettingsgraad van de huizenblokken. De wijken van de Vijfhoek, met een zeer lage vegetatiegraad, hebben ook de hoogste bezettingsgraad van de huizenblokken en de hoogste graad van ondoordringbare oppervlakten. De wijken in de tweede kroon, waar de vegetatiegraad het hoogst is, hebben ook een lagere bezettingsgraad van de huizenblokken en een lager percentage ondoordringbare oppervlakten.
2. Evolutie tussen 2021 en 2023
De afname van de vegetatie in een wijk kan het gevolg zijn van verschillende factoren, waaronder:
- de herbestemming van braakliggend of voorheen begroeid terrein voor de bouw of aanleg van infrastructuur (bijv. de wijken Bizet-Raad-Coovi, Reyers, Kerkhof Sint-Gillis en Sint-Michiel);
- het kappen van volgroeide bomen, al dan niet vervangen door kleinere, minder ontwikkelde aanplantingen (bijv. de wijken Martelaars, Anderlecht Centrum-Wayez en Industrie Birmingham);
- het omzetten van grassportvelden in kunstgrassportvelden (bijv. de wijk Kureghem Veeartsenij).
Het verlies aan vegetatie kan ook worden overschat wanneer een daadwerkelijke verandering in landgebruik wordt versterkt door “vals verlies” van vegetatie, veroorzaakt door schaduwen op luchtfoto’s (bijv. de wijken Sint-Joost Centrum, Jourdan en Bosnie).
De toename van de vegetatie in een wijk kan worden waargenomen als gevolg van:
- de vergroening van braakliggende terreinen of kale grond (bijv. de wijken Zuidstation en Industrie Noord);
- de vergroening van begraafplaatspercelen door de tijdelijke omvorming van funerair ruimtes tot begroeide percelen (bijv. de wijk Oud Laeken Oost);
- de aanleg van tuinen binnen een stadsblok (bijv. de wijk Oud Laken Oost).
De toename kan plaatsvinden met of zonder verlies van vegetatie als gevolg van andere veranderingen in het landgebruik binnen de wijk.
Opmerking
De methoden voor het verzamelen en verwerken van gegevens zijn tussen 2021 en 2023 vergelijkbaar. Toch moet de vergelijking tussen beide kaarten met de nodige voorzichtigheid gebeuren. De veranderingen tussen de twee jaren kunnen door zeer verschillende redenen worden verklaard. Ten eerste kunnen deze veranderingen het gevolg zijn van natuurlijke variaties, bijvoorbeeld een sterkere of minder sterke groei van de vegetatie, afhankelijk van de klimatologische omstandigheden. Ten tweede kunnen de weersomstandigheden op het moment van de opname (bewolking, stand van de zon, enz.) de kwaliteit van de luchtfoto’s beïnvloeden, wat gevolgen kan hebben voor de berekening van de vegetatie-index. Ten slotte is een periode van twee jaar erg kort om veranderingen waar te nemen, behalve in het geval van een significante wijziging in het landgebruik.
De definitie van de cursief gedrukte woorden vindt u in het glossarium van de website.