Aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke kinderopvangplaatsen per kind jonger dan drie jaar

Thema
  • Jonge kinderen
Subthema's
  • Kinderopvangvoorzieningen voor jonge kinderen
Eenheid
Aantal plaatsen
Geografische schaal
Wijkmonitoring
Belang

De indicator "aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke kinderopvangplaatsen per kind jonger dan drie jaar", of de dekkingsgraad, brengt in kaart in welke mate het aanbod aan kinderopvangvoorzieningen tegemoet komt aan de noden van de bevolking in de wijk. De indicator wordt berekend door het totale aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke opvangplaatsen in een bepaalde wijk te delen door het aantal kinderen jonger dan drie jaar in dezelfde wijk. Inkomensgerelateerd betekent dat de prijs die gezinnen betalen voor de opvang bepaald wordt op basis van het gezinsinkomen Toegankelijk betekent dat de plaatsen niet zijn gereserveerd of voorbehouden en er geen voorrangsregels worden toegepast.

 

De waarde van de indicator kan kleiner zijn dan 1, gelijk zijn aan 1 of groter zijn dan 1:

  • Een waarde kleiner dan 1 betekent dat er minder inkomensgerelateerde en toegankelijke plaatsen zijn dan kinderen jonger dan drie jaar. Een dekkingsgraad van 0,50 bijvoorbeeld betekent dat er voor de helft van de kinderen een inkomensgerelateerde en toegankelijke plaats is;
  • Een waarde gelijk aan 1 betekent dat er voor ieder kind jonger dan drie jaar een inkomensgerelateerde en toegankelijke plaats is;
  • Een waarde groter dan 1 betekent dat er meer inkomensgerelateerde en toegankelijke plaatsen zijn dan kinderen jonger dan drie jaar.

 

De indicator kan geïnterpreteerd worden als de mate waarin de behoefte aan een belangrijke lokale voorziening - in dit geval kinderopvang - vervult is in een bepaalde wijk.

Opmerking

Er zijn drie belangrijke nuances bij deze dekkingsgraad:

1.     Een deel van de opvangplaatsen wordt ingenomen door kinderen die buiten Brussel wonen;

2.     Bepaalde plaatsen worden ingenomen door meerdere kinderen (halftijds).

3.     Plaatsen in kleuterscholen die ingenomen kunnen worden door kinderen tussen 2,5 en 3 jaar oud worden niet meegerekend in de opvangplaatsen voor jonge kinderen. De dekkingsgraad onderschat dus enigszins het aantal kinderen jonger dan drie jaar dat kan worden opgevangen.

Beschikbaarheden
Datum van de kaart Aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke kinderopvangplaatsen Bevolking jonger dan 3 jaar
2020 2020 2021
2019 2019 2020
2018 2018 2019
2017 2017 2018
2016 2016 2017
2015 2015 2016
2014 2014 2015
2013 2013 2014
2011 2011 2012
2010 2010 2011

Aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke kinderopvangplaatsen per kind jonger dan drie jaar

Thema
  • Jonge kinderen
Subthema's
  • Kinderopvangvoorzieningen voor jonge kinderen
Gewestelijk gemiddelde / Gewestelijke mediaan (2022)
.29
Eenheid
Aantal plaatsen
Inleiding

De indicator toont het aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke plaatsen in kinderopvangvoorzieningen in een bepaalde wijk ten opzichte van het aantal kinderen jonger dan drie jaar in diezelfde wijk. De indicator kan geïnterpreteerd worden als de mate waarin het aanbod aan formele kinderopvang in een wijk afgestemd is op de lokale vraag naar kinderopvang. Inkomensgerelateerd betekent dat de prijs die gezinnen betalen voor de opvang bepaald wordt op basis van het gezinsinkomen. Toegankelijk betekent dat de plaatsen niet zijn gereserveerd of voorbehouden en er geen voorrangsregels worden toegepast.

 

Een belangrijke opmerking bij de interpretatie van deze indicator is dat de vraag naar formele kinderopvang in een bepaalde wijk niet alleen wordt bepaald door het aantal kinderen jonger dan drie jaar in die wijk. Deze vraag zal, onder andere, ook bepaald worden door:

-      Het kinderopvangaanbod in aangrenzende wijken;

-      De beschikbaarheid van informele kinderopvang (dit is de kinderopvang verleend door familie, vrienden, kennissen, buren, enz.);

-      De arbeidsmarktsituatie van de ouder(s) (in opleiding, werkzoekend, werkend, ...) en de intensiteit ervan (halftijds, voltijds, 4/5, ...);

-      De sociale aanvaardbaarheid van de opvang van kinderen door derden.

Beschrijving

II.1. In 2018

 

In 2018 bedroeg de dekkingsgraad 24% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, hetgeen betekent dat er 24 inkomensgerelateerde en toegankelijke opvangplaatsen waren per 100 kinderen op gewestelijk niveau.

In zes van de tien wijken in de vijfhoek was de dekkingsgraad in 2018 hoger dan het gewestelijk gemiddelde. In de wijk Martelaars is de indicator zelfs groter dan 1, hetgeen betekent dat er in deze wijk meer inkomensgerelateerde en toegankelijke kinderopvangplaatsen zijn dan kinderen jonger dan drie jaar.

In de eerste kroon is er geen eenduidig patroon wat betreft de dekkingsgraad gebaseerd op de inkomensgerelateerde en toegankelijke kinderopvangplaatsen: in alle gebieden zijn er zowel wijken met een lage als een hoge dekkingsgraad. Opvallend is wel de lager dan gewestelijke dekkingsgraad in wijken dichtbij de Europese instellingen, zoals de Europawijk, Squares en Jourdan.

In de tweede kroon was in 2018 de dekkingsgraad relatief hoog in wijken gelegen aan de gewestgrenzen, zoals in de wijken Goede Lucht en Neerpede (gemeente Anderlecht), Kalevoet - Moensberg en Kriekenput - Homborch - Verrewinkel (gemeente Ukkel), of Kapelleveld (gemeentes Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe). Verder is in de tweede kroon de dekkingsgraad opvallend laag in wijken gelegen ten noordwesten van de Kanaalzone terwijl in de wijken ten zuidoosten van de Kanaalzone de dekkingsgraad eerder hoog is.

II.2 Evolutie tussen 2010 en 2018

De gewestelijke dekkingsgraad is gestegen van 17% in 2010 naar 24% in 2018. Dus in acht jaar tijd is het aantal inkomensgerelateerde en toegankelijke plaatsen per kind gestegen van minder dan een vijfde naar bijna een vierde.

 

Opmerking

Er zijn drie belangrijke nuances bij deze dekkingsgraad:

1.     Een deel van de opvangplaatsen wordt ingenomen door kinderen die buiten Brussel wonen;

2.     Bepaalde plaatsen worden ingenomen door meerdere kinderen (halftijds).

3.     Plaatsen in kleuterscholen die ingenomen kunnen worden door kinderen tussen 2,5 en 3 jaar oud worden niet meegerekend in de opvangplaatsen voor jonge kinderen. De dekkingsgraad onderschat dus enigszins het aantal kinderen jonger dan drie jaar dat kan worden opgevangen.

De definitie van de cursief gedrukte woorden vindt u in het glossarium van de website.